Geçen yıl Ekim ayında Twitter’ı satın alan Elon Musk’ın, siteye yönelik attığı her adım olay oluyor. Önce geçtiğimiz aylarda mavi tik özelliğini ücretli yapıp Twitter Blue üyeliği getiren Elon Musk, dün attığı tweet’le de gönderi okunmasına geçici sınırlama getirme kararı aldıklarını açıkladı. Twitter’da büyük tartışma yaratan kararı Musk’ın neden aldığı da merak konusu. Musk’ın ilk tweet’i şöyleydi:

“Aşırı düzeyde veri kazıma ve sistem manipülasyonu nedeniyle aşağıdaki geçici kısıtlamaları hayata geçirdik:

-Doğrulanmış hesaplar günde en fazla 6 bin gönderi okuyabilecek.

-Doğrulanmamış hesaplar günde en fazla 600 gönderi okuyabilecek.

-Yeni ve doğrulanmamış hesaplar günde en fazla 300 gönderi okuyabilecek.”

Açıklamanın ardından Elon Musk’a tepki yağdı. Dünyanın en zengini listesinde ilk sırada yer alan ve Mars’ a seyahatler başlatmayı planlayan bir milyarderin, tabiri caizse milyonlarca sıradan insanın Twitter gibi basit bir eğlencesine/alışkanlığını ücretli yapması büyük tepkiye neden oldu. Fakat Musk’ın “derdi” bizlerle olmayabilir; Twitter kısıtlaması meselesi, büyük şirketler arasındaki bir finansal kapışmaya benziyor. Evet, kullanıcıların aklında pek çok soru var. En önemlisi Musk’ın böyle bir adımı neden attığı…

1. Musk’ın sınırlama kararı kalıcı mı?

Musk’ın tweetlerine bakacak olursak karar geçici. Ünlü iş insanı durumun geçici olduğunu açıkladı ancak ne kadar süreceğini ise belirtmedi. Yani geçici ancak süresini bilemiyoruz.

2. Sınırlama kararının ardında ne yatıyor?

Elon Musk veri kazımayı gerekçe olarak gösterdi ama veri kazımanın ne olduğunu tam olarak açıklamadı. Veri kazıma, yapay zeka şirketlerinin, yapay zekanın dil modelini geliştirmek için kullandığı bir yöntem. Özellikle de Google ChatGPT’yi geliştiren OpenAI, Twitter ve Reddit gibi sitelerdeki sohbetleri, yapay zekaya kişiler arasındaki diyalogları öğretmek için kullanıyor. Daha basit şekilde ifade edecek olursak, veri kazıma internetten bilgi toplama işlemine verilen isim. Büyük dil modelleri de gerçek insan sohbetlerinden konuşma yeteneği edinebiliyor. Sosyal medyada çok fazla sohbet bulunduğundan, bu sözlü konuşma örnekleri yapay zekanın dil yeteneğini geliştirmesi için kullanılan datalar olarak toplanıyor.

Burada da sohbetlerin nitelikleri büyük önem taşıyor. Yani, Twitter ve Reddit gibi platformlar, yapay zeka şirketleri için ciddi derecede önemli öğrenme verisi barındırıyor. Ancak bu platformlar bahse konu verileri satmak istiyor, veri kazıma karşılığı “kaptırmak” değil. Reddit’in CEO’su Steve Huffman Nisan ayında New York Times’a verdiği röportajda aslında konunun kendileri için ne kadar önemli olduğunu ifade etmişti. Huffman, yapay zeka şirketlerinin yaptıklarından memnun olmadıklarını belirterek, “Reddit’in veri külliyatı gerçekten değerli ve bu kadar değerli bir şeyi dünyanın en büyük şirketlerine bedava vermek zorunda değiliz” şeklinde konuşmuştu.

Elon Musk, dünyanın en zengin insanı konumunda. Fotoğraf: Wikimedia Commons

3. Bu veriler neden bu kadar önemli?

Microsoft’un yapay zeka teknolojisine yaptığı devasa yatırım ve OpenAI’ın sanal sohbet robotu ChatGPT’nin elde ettiği büyük başarı, bu alandaki gelişimlerini hızlandırmak isteyen girişimcilerin ilgisini uyandırdı. Bu da yapay zeka sistemlerini eğitmeye yarayacak büyük miktarda veriye sahip sosyal medya platformlarıyla bahse konu şirketler arasında gerilime neden oldu. Son zamanlarda bu gerilim giderek artmakta.

Elon Musk da Cuma günü attığı tweet’te bu konuya değinerek, “Start-up’lardan büyük şirketlere kadar neredeyse dünyada yapay zeka kullanan her şirket ciddi miktarda veri kazıyor” dedi.

Hatta geçtiğimiz günlerde bazı kullanıcılar, sitede bazı aktivitelerin zorlaştığını fark etmişti. Musk, yine Cuma günü yaptığı açıklamada, Twitter’da “veri yağmalaması yaşandığını” belirtmiş ve bu durumunun sıradan kullanıcılara sunulan hizmeti etkilediğini aktarmıştı. Musk, “Yüzlerce (belki daha fazla) şirket aşırı agresif şekilde Twitter’dan veri kazıdığından gerçek kullanıcı deneyiminin etkilendiği noktaya gelmiş durumdayız” demişti.

Diğer sosyal medya şirketleri de yapay zeka firmalarının giderek artan bu “veri açlığının” giderilmesi konusunda yeni politikalar hayata geçirilmesi için adımlar atılması çağrıları yapıyor. Yani Musk’ın paylaşım sınırlama kararını destekliyor.

Elon Musk’ın kısıtlama getirmesinin gerekçelerinden biri olarak ifade edilen bir neden daha var; Musk, insanların Twitter Blue’ya üye olmalarını istiyor. Yani, kullanıcıların “full Twitter hizmeti ve limitsiz paylaşımlara” ulaştığı bir model arayışında olması da muhtemel.

Kaynaklar: The Wall Street Journal, BBC