Çağımızın sanat eserleri olarak gösterilen NFT (non-fungible token) koleksiyonlarının değerleri kimi zaman binlerce, kimi zaman milyonlarca dolarla ölçülebiliyor. İnternette gördüğümüz görseller bir milyon doların üzerinde bir paraya alıcı bulabiliyor. Bazen de bu milyon dolarlık NFT’lerin değeri düşebiliyor. Örneğin geçtiğimiz hafta, popüler NFT koleksiyonu Bored Ape Yatch Club’ın taban fiyatı 30 ETH’nin altına düşerek 20 ayın en düşük seviyesine indi.

Uzun süredir NFT pazar yerlerinde en iyi koleksiyonlardan biri olarak gösterilen Bored Ape Yatch Club’ın taban fiyatta bu kadar keskin bir düşüş yaşaması, bazı eleştirmenler tarafından koleksiyonun gözden düşmeye başladığı yorumlarına neden oldu.

Twitter’da dolaşan popüler bir tweet ise, ünlü şarkıcı Justin Bieber tarafından Ocak 2022’de 1,3 milyon dolara satın alınan bir Bored Ape NFT’sinin yaklaşık 59.000 dolar değerine kadar gerilediğini iddia etti. Peki NFT’lerin değerini neler etkiliyor? Hangi şartlarda NFT’lerin değeri artıyor ya da düşüyor?

NFT’LERE DEĞER BİÇMENİN YOLLARI

NFT’ler hem kaynağı hem de işlemleri bir blokzincirde saklanan, açıkça tanımlanmış sahipleri olan dijital mülkler olarak tanımlanıyor. Bir görsel, bir ses dosyası, bir gif, bir video oyunundan öğe hatta bir tweet gibi pek çok dijital içerik NFT formatında alıcı bulabiliyor. Benzersiz olan NFT’ler kopyalanıp çoğaltılamıyor. Kayıtları herkese açık olduğu için NFT’nin kime ait olduğu, satış geçmişi ve ilk ne zaman basıldığı kolaylıkla öğrenilebiliyor. Sonuç olarak, neyin gerçek neyin sahte olduğu çok kolay bir şekilde belirlenebiliyor ve bu sayede NFT’ye değer atfedilebiliyor. Pazar, NFT koleksiyonundaki önceki parçaların ne kadar satıldığı, ne kadar süredir üretildikleri, üreticinin iş portföyü, kimler tarafından alındığı gibi unsurları göz önünde bulundurarak bir NFT’ye değer biçebiliyor.

Bir Bored Ape Yatch Club NFT’si örneği.

SOSYAL STATÜ GÖSTERGESİ

NFT’nin değerini de başka birçok unsur belirliyor. Bunların başında Ethereum fiyatının dalgalanması geliyor. Bunun yanında NFT’nin ait olduğu topluluk da bir bu kadar önemli. Pek çok NFT, özel bir topluluğa üyelik kartı işlevi de görüyor. Örneğin Bored Ape Yacht Club NFT koleksiyonundan parçaya sahip olan herkes, sosyal medya platformu Discord’da özel bir odaya katılabiliyor, çeşitli özel partilere davet alabiliyor, hatta bir diğer platform olan Snoop üzerinden ünlüler ile tanışabiliyor. Kısaca sahip olduğunuz NFT size bazı ayrıcalıklar sağlıyor. NFT’nizin değeri, bağlı olduğunuz topluluğun ne kadar ayrıcalıklı ve güçlü olduğu ile yakından alakalı.

Bunun yanında NFT bir kimlik görevi de görüyor. Tıpkı pahalı bir saat takmak ya da takım elbise giymek gibi sahip olduğunuz NFT de sosyal statünüzü gösteren bir işaret olabiliyor. Hatta kimileri, sosyal medya hesaplarında sahip olduğu NFT’leri profil resmi yapmanın bir davete pahalı bir çanta ile katılmak ile aynı olduğunu söylüyor. Dijital dünyada kimliğimizi ve statümüzü ortaya koyan bu NFT’lerin gerçek hayattaki kimliğimizi yansıtan bir değeri de oluyor. Önemli NFT koleksiyonlarından CryptoPunk’ın bir NFT’sinin sahibi, sahip olduğu mülke önerilen 9.5 milyon doları, NFT’sinin gerçek hayattaki kimliğini daha güçlü bir şekilde sanal dünyada yansıttığı gerekçesiyle geri çevirmişti.

NADİR OLUP OLMAYIŞI DA ÖNEMLİ

Nadir özellikler de bir NFT’ye değer katabiliyor. Bir dijital mülk ne kadar nadirse o kadar değerli olabiliyor. Örneğin uzmanlara göre CryptoPunk koleksiyonun en değerli parçalarından biri, Alien serisi olarak göze çarpıyor. Analitik veri platformu DappRadar’ın analistlerinden Sara Gherghelas’a göre düşüşlere rağmen, daha nadir NFT’ler satın alan koleksiyonerler uzun vadede daha kazançlı olabiliyor. Ghergales “Belirli nadirlik özelliklerine veya kültürel öneme sahip NFT’ler, koleksiyonun genel düşüşüne rağmen değerlerini koruyabilir ve hatta artırabilir” diyor. Deep NFT Value gibi araçlar, bir NFT’nin nadirliğini ölçebiliyor.

Bunların yanında bir NFT’nin kültürel açıdan önemi ve toplumda yarattığı etki de fiyatını etkileyebiliyor. NFT analitik veri aracı Inspect’in başkanı Oliver Cohen, “Etkili sanatçılarla, ikonik anlarla, toplumsal veya önemli kültürel olaylarla ilişkilendirilen NFT’ler, tarihsel veya sanatsal önemleri nedeniyle daha yüksek değer taşıyabilir” demekte.

Kaynaklar: Coindesk, Decrypt